Amstelveen - Uithoorn

Aan de Hollandsedijk, kruising Bovenkerkerweg, staat sinds 1977 deze gemetselde paal met een fragment van een Amsterdamse grenspaal. Op het steenfragment staat op een kant: "LANDTSCHEIDING".Na toestemming in 1629 van de Staten van Holland en Zeeland was het eerste gebied dat bepolderd werd, dat tussen Amsteldijk, Ouderkerkerlaan, Bovenkerkerweg en de Thamerdijk. Deze laatste dijk wordt ook wel de Hollandse Dijk genoemd. Omdat de dijk tot 1819 de grens vormde tussen Utrecht en Holland.

Even studeren levert op: "TE DEZER PLAATSE STOND EEN BANPAAL WAARVAN HET INGEMETSELDE FRAGMENT EEN OVERLIJFSEL IS. HERPLAATST 1927"

Aan het einde van dezelfde dijk, bij de Amsteldijk vinden we deze rood geschilderde paal. Dat komt omdat deze paal de Roodepaal heet. Dat is een verbastering van Rooipaal, letterlijke betekenis: paal op de grenslijn. Een rooilijn is een grenslijn en wordt in die betekenis nog gebruikt in de bouw, om de lijn weer te geven waar de bebouwing moet eindigen langs een straat.

IJsselmeerdijk bij Etersheim

Op het plaatje op de voet van de paal staat:"Gros-, Schei-, of Grenspaal aangevende de voormalige grens van beheer en onderhoud van de Grote Koogpolder en de polder De Zeevang". De inscripties op de paal zijn: ZEEVANG; ETERSHEIM en 1711.

Mr. J. Belonje schrijft in 'De Speelwagen', 6e jaargang, 1951, No. 9, pagina 266-276 (Uitgave: Historische Genootschappen in Hollands Noorderkwartier) over deze paal: "Op de binnenberm van de voormalige Zuiderzeedijk nabij de Etersheimerbraak zien wij daarvan nu nog een zeer merkwaardig voorbeeld. Daar verrijst n.l. een hoge vierkante paal, waarvan de zijden onder de sierlijke bekroning 28 cm en aan de voet 33 cm bedragen. Voorzien van drie eenvoudige cartouches op de zijkanten onderaan (de naar de dijk toegewende zijde is blanco gelaten) geeft het monument te kennen behalve in het midden de juiste dag, waarop het geplaatst is, n.l. de 29e Mei 1777, óók hoe de nauwkeurige lengte is, in roeden uitgedrukt van de zich hier ontmoetende Dijkvakken, te weten van de Zeevangs Zeedijk en van de Zeevangs Keukendijk. Aldus wordt dat dan voorgesteld: ZEE VANGS ZEEDIJK 2162Rd. A° 1777 5M: 29D ZEE VANGS KEUKEN DIJK 175Rd"

Deze rode paaltjes uit gietijzer zijn door heel Noord-Holland te vinden als dijk nummerpalen. Al dan niet met schapen. Onder het wapen staan de letter NHNK - Noord-Hollands Noorderkwartier. Het waterschap dat vroeger alle dijken in Noord-Holland boven het Noordzeekanaal beheerde.

Deze forse gietijzeren nummerpalen staan op hetzelfde stuk dijk bij Etersheim. Deze en de vorige paal zijn niet op de kaart aangegeven.

Kompalen Amsterdam

Over deze grenspalen van Amsterdam is op internet nagenoeg niets te vinden. Deze paal is van van roze graniet, een steensoort die niet vaak voor grenspalen wordt gebruikt. Behalve de tekst op de kop van de paal is er ook een wapen van Amsterdam op de paal zelf gebeiteld. Standplaats aan de Amsteldijk, bij de Kalfjeslaan.

Gietijzeren grenspaal op de grens met Diemen.

In het Oosterpark staan twee mooi gebeeldhouwde kompalen uit 1838.
Deze paal heeft geen tekst "Kom der gemeente Amsterdam" en een pijl. Wel in de band om de paal de tekst: "LIMIET-PAAL 1838.".
De laatste kompaal uit de serie is die in het Amstelpark staat. Weer een paal uit roze graniet, net als de eerste paal. Tegenwoordig staat de paal bij de ingang, links na de poort.

Banpalen Amsterdam

Banpaal van Amsterdam, aan de Sloterweg tussen nr. 1204 en 1208, in het voormalige dorp Sloten.Op de paal staat bovenaan het wapen van Amsterdam met de keizerskroon.
Onder aan de paal een plaquette met:

Bij deze banpaal aan de Amsteldijk Noord is een bordje geplaatst met de volgende tekst:
"In de 16e eeuw werden voor het eerst door de stad Amsterdam banpalen geplaatst om haar rechtsgebied aan te geven. Deze zandstenen banpaal op gemetselde voet is uit 1625 en geeft de grens aan die niet mocht worden overschreden door uit Amsterdam verbannen personen. Van de 6 banpalen die er rond Amsterdam stonden zijn er nog drie over. De laatste staat aan de Amsterdamse weg nabij nr. 212."

Dit is echter niet juist, er zijn er nog 4 en de paal aan de Amsterdamse weg staat recht tegenover nr. 233.
De paal aan de Amsterdamse weg. De letterhouwer had er moeite mee: de O paste niet meer en de derde I van SCRIPTIONIS is maar helemaal weggelaten.

Dit is een top van een banpaal die jaren in de grond heeft gezeten. Rond 1950 is hij opgegraven en in de tuin van het Stedelijk Museum opgesteld. Later verhuisd naar het Oosterpark, alwaar hij opgesteld was naast de kompalen. In 2006 hier opgesteld. Leuk detail is nog dat deze paal, die oorspronkelijk aan de Spaarndammerdijk stond in 1650 door Rembrandt met een ets is vereeuwigd. Na al deze omzwervingen is de top van de paal weer bijna thuis: hij staat in het recreatiegebied Spaarnwoude, vlak bij het gemaal.